Liệu Chính Sách Nhà Nước Có Làm Giảm Được Giá Vàng?

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu liên tục biến động, vàng luôn là kênh đầu tư truyền thống được nhiều người Việt tin tưởng. Không chỉ mang giá trị lưu giữ tài sản, vàng còn được xem như một “tấm lá chắn” bảo vệ trước rủi ro lạm phát và bất ổn tài chính. Tuy nhiên, câu hỏi luôn khiến nhiều người trăn trở là: Liệu chính sách của nhà nước có thể làm giảm được giá vàng hay không? Đây không phải là câu hỏi đơn giản, vì thị trường vàng là một cấu trúc cực kỳ nhạy cảm, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố trong và ngoài nước. Hãy cùng phân tích sâu để làm rõ vai trò, giới hạn và hiệu quả của chính sách nhà nước đối với giá vàng.

I. Tại sao giá vàng luôn “nhạy cảm”?

Trước khi bàn đến chính sách, cần hiểu một điều cốt lõi: giá vàng không chỉ đơn thuần là vấn đề cung – cầu. Vàng mang tính chất kép: vừa là hàng hóa, vừa là công cụ tài chính. Điều đó khiến cho giá vàng luôn biến động mạnh trước các yếu tố vĩ mô như:

Tỷ giá ngoại tệ, đặc biệt là USD.

Lãi suất ngân hàng trung ương (của Mỹ – FED, hoặc Việt Nam – NHNN).

Tâm lý thị trường và niềm tin của nhà đầu tư.

Lạm phát và bất ổn địa chính trị.

Tất cả những yếu tố trên không thể bị kiểm soát một cách tuyệt đối bởi bất kỳ một quốc gia nào, kể cả những nước có nền tài chính mạnh mẽ. Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó. Vì thế, câu hỏi chính đáng được đặt ra là: liệu chính sách của nhà nước Việt Nam có thể đủ lực để làm giảm giá vàng – hay ít nhất là ổn định nó trong phạm vi quốc gia?

II. Vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong điều tiết thị trường vàng

Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là cơ quan duy nhất có quyền điều tiết và quản lý thị trường vàng theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. NHNN không chỉ cấp phép cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh vàng miếng mà còn nắm độc quyền sản xuất vàng SJC – loại vàng miếng đang thống lĩnh thị trường nội địa.

Chính sách quản lý vàng của nhà nước hướng tới 3 mục tiêu:

Ổn định thị trường vàng, tránh tình trạng đầu cơ lũng đoạn.

Giảm tình trạng “vàng hóa” trong nền kinh tế.

Bảo vệ giá trị đồng tiền Việt Nam.

Tuy nhiên, những mục tiêu này không nhất thiết đồng nghĩa với việc giá vàng sẽ được kéo giảm. Trên thực tế, giá vàng thế giới luôn là yếu tố chính dẫn dắt giá vàng trong nước. Vì vậy, nếu thế giới tăng giá vàng do khủng hoảng hay suy thoái kinh tế, thì Việt Nam gần như không thể đi ngược lại xu hướng đó.

III. Những chính sách cụ thể mà Nhà nước từng áp dụng

1. Độc quyền sản xuất vàng miếng SJC

Từ năm 2012, NHNN đã siết chặt quản lý bằng cách chỉ cho phép một thương hiệu vàng miếng duy nhất lưu hành chính thức – SJC. Điều này giúp nhà nước kiểm soát tốt hơn về mặt pháp lý và kỹ thuật. Tuy nhiên, do cung ứng hạn chế và độc quyền thương hiệu, giá vàng miếng SJC có thời điểm chênh lệch đến vài triệu đồng/lượng so với vàng thế giới, khiến người dân bức xúc.

Dù mục tiêu ban đầu là ổn định, nhưng hệ quả là giá vàng nội địa có độ vênh lớn và nhà nước phải chịu áp lực từ cả thị trường và người dân.

2. Cấm huy động và cho vay bằng vàng

Chính sách này được đưa ra để chuyển hóa tài sản vàng thành tài sản tiền mặt, nhằm chống tình trạng “đô la hóa, vàng hóa” nền kinh tế. Từ đó, các ngân hàng thương mại không còn được phép huy động vốn bằng vàng từ dân cư, cũng không được cho vay bằng vàng. Điều này giúp hạn chế việc sử dụng vàng như một công cụ tài chính phi chính thức.

Tuy nhiên, nó cũng khiến thị trường vàng miếng trở thành một kênh tích trữ thụ động, không tái đầu tư được, và do đó càng tạo tâm lý “giữ vàng” nhiều hơn, vô hình trung đẩy giá vàng cao thêm do cầu không giảm.

3. Tổ chức đấu thầu vàng miếng

Trong các giai đoạn biến động mạnh, NHNN đã từng đấu thầu vàng miếng ra thị trường, lấy từ kho dự trữ ngoại hối. Mục tiêu là nhằm tăng cung vàng trong nước để hạ nhiệt giá. Tuy nhiên, việc này chỉ có hiệu quả ngắn hạn. Sau khi đấu thầu kết thúc, thị trường thường quay lại xu hướng cũ.

Hơn nữa, việc này cũng không bền vững vì ảnh hưởng đến dự trữ ngoại hối quốc gia – một nguồn lực chiến lược trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.

IV. Vì sao chính sách nhà nước khó làm giảm giá vàng lâu dài?

1. Vàng là tài sản phòng thủ trong tâm lý người Việt

Không giống nhiều quốc gia khác, người Việt có truyền thống tích trữ vàng từ lâu đời. Tâm lý này cực kỳ bền vững, đặc biệt trong các giai đoạn lạm phát, bất ổn hay khủng hoảng. Vì vậy, dù chính sách nhà nước có cố gắng kiểm soát hay ổn định giá vàng đến đâu, nhu cầu tích trữ vàng vẫn không suy giảm. Và khi cầu không giảm – giá cũng khó giảm.

2. Ảnh hưởng từ giá vàng thế giới quá lớn

Giá vàng trong nước phụ thuộc chặt chẽ vào biến động giá vàng quốc tế. Khi giá vàng toàn cầu tăng vì các lý do như căng thẳng địa chính trị, chiến tranh, khủng hoảng tài chính, hay cắt giảm lãi suất của FED – thì Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc.

Chính sách trong nước chỉ có thể làm giảm phần nào biên độ dao động hoặc điều tiết nguồn cung tức thời, chứ gần như không thể đảo ngược xu thế toàn cầu.

3. Chênh lệch giữa vàng trong nước và thế giới tạo áp lực nhập lậu

Khi giá vàng trong nước cao hơn giá thế giới, áp lực buôn lậu vàng qua biên giới tăng cao, nhất là các đường tiểu ngạch. Đây là một bài toán cực kỳ nan giải cho nhà nước, vì càng quản lý chặt, chênh lệch giá càng cao; nhưng nếu thả lỏng, nguy cơ rửa tiền, thao túng và chảy máu ngoại tệ lại tăng.

Chính vì thế, mọi chính sách đều mang tính “lưỡng nan”: giữ giá thấp thì rủi ro kinh tế, mà thả cho tự nhiên thì mất ổn định.

V. Có nên kỳ vọng nhà nước sẽ làm “giảm giá vàng”?

Câu trả lời thực tế là không nên kỳ vọng quá mức. Chính sách của nhà nước là để ổn định và quản lý thị trường, chứ không phải để triệt tiêu xu hướng giá. Vàng, cũng giống như xăng dầu, chịu ảnh hưởng lớn từ thị trường toàn cầu. Nhà nước có thể can thiệp, điều tiết tạm thời, nhưng khó lòng thay đổi cục diện.

Thay vì mong giá vàng giảm, điều mà người dân có thể hướng tới là:

Mua vàng tích trữ đúng thời điểm (khi giá điều chỉnh nhẹ).

Lựa chọn loại vàng phổ thông, dễ bán lại (vàng 24K, vàng miếng, vàng tích lũy).

Mua tại nơi uy tín, rõ ràng nguồn gốc, không bị tính phí gia công.

Đó là cách để bảo vệ tài sản tốt hơn thay vì trông chờ vào những chính sách “kéo giảm” giá vàng – vốn gần như không khả thi trong dài hạn.

VI. SaigonCarat – Giải pháp tích lũy vàng 24K không lo chi phí gia công

Trong bối cảnh người dân vẫn luôn xem vàng là tài sản an toàn, SaigonCarat mang đến một lựa chọn thông minh cho người tích trữ. Chúng tôi chuyên cung cấp vàng 24K (9999) – đúng chuẩn chất lượng vàng tích lũy – dưới các trọng lượng phổ thông và tiện lợi:

1 phân

2 phân

5 phân

Những trọng lượng này phù hợp với nhu cầu tích lũy nhỏ lẻ, dễ bảo quản, dễ thanh khoản. Đặc biệt, SaigonCarat cam kết không tính phí gia công, giúp khách hàng tối ưu giá trị đầu tư – mỗi đồng bỏ ra đều quy đổi hoàn toàn thành vàng thật.

Không chạy theo xu hướng đầu cơ, SaigonCarat tin rằng tích lũy vàng là hành động bảo vệ tài sản một cách bền vững, an toàn và minh bạch. Dù giá vàng tăng hay giảm theo thời cuộc, lựa chọn đúng thời điểm và đúng địa chỉ uy tín sẽ luôn là điều cốt lõi để an tâm.